Danıştay İkinci dairesi Serbest diş tabibine yaptırdığı diş tedavisi sonucu davalı idarece, davacıya 6 Sıra Nolu Tedavi Yardımına İlişkin Uygulama Tebliği uyarınca kısmi ödeme yapılan bir memur hakkında düzenleyici bir karar almıştır.
Kararda Kanun yararına bozma hükmü verilen durumla ilgili aşağıdaki açıklamalara yer verilmiştir.
Danıştay kararının tam metnini buradan okuyabilirsiniz.
— Danıştay İkinci Dairesine Ait Karar
2 Ekim 2009 CUMA | Resmî Gazete | Sayı : 27364 |
DANIŞTAY KARARI |
Danıştay İkinci Daire Başkanlığından: Esas No : 2009/1338 Karar No : 2009/1799 |
21.9.2004 günlü, 25590 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 5234 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un 1/f maddesi ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 209. maddesinin sonuna eklenen fıkrada, "Tedavi kurum ve kuruluşlarında yapılan tedavilere (diş tedavileri dahil) ilişkin ücretlerle, sağlık kurumlarınca verilen raporlar üzerine kullanılması gerekli görülen ortez, protez ve diğer iyileştirme araç bedellerinin kurumlarınca ödenecek kısmı ve buna ilişkin esas ve usuller Sağlık Bakanlığı'nın görüşü alınmak suretiyle Maliye Bakanlığı'nca tespit edilir." hükmü yer almıştır.
3224 sayılı Türk Diş Hekimleri Birliği Kanunu'nun 40. maddesinde; Oda Yönetim Kurullarınca her yıl diş hekimlerinin uygulayacakları muayene ve tedavi ücretlerinin asgari haddini gösteren tarifenin hazırlanacağı, Birlik Merkez Yönetim Kurulunca muhtelif odaları içine alacak grupları ve gruplarda uygulanacak tarifeyi hazırlayarak Sağlık Bakanlığı'na göndereceği, Bakanlığın bu tarifeyi aynen ya da gerekli gördüğü değişiklikleri yaparak onaylayacağı, tarifelerin Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe gireceği kurala bağlanmıştır.
Öte yandan, Anayasamızın "Devletin iktisadi ve sosyal ödevlerinin sınırları" başlıklı 65. maddesinde, "Devlet, sosyal ve ekonomik alanlarda Anayasa ile belirlenen görevlerini, bu görevlerin amaçlarına uygun öncelikleri gözeterek mali kaynaklarının yeterliliği ölçüsünde yerine getirir." hükmüne yer verilmiş, uluslararası sözleşmelerde de; herkesin ulaşılabilecek en yüksek fiziksel ve zihinsel sağlık standardına sahip olma hakkı kabul edilerek, bu hakkın tam olarak kullanılabilmesi için hastalık durumunda herkese tıbbi hizmet ve tıbbi bakım sağlayacak koşulların yaratılması amacıyla sözleşmeyi imzalayan taraf devletlerin tedbir alacakları belirtilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden; serbest diş tabibine yaptırdığı diş tedavisi sonucu davalı idarece, davacıya 6 Sıra Nolu Tedavi Yardımına İlişkin Uygulama Tebliği uyarınca kısmi ödeme yapıldığı anlaşılmıştır.
Anayasa'nın anılan 65. maddesi hükmünden bahisle, 5234 sayılı Yasayla 657 sayılı Yasanın 209. maddesine 6. fıkra hükmünün eklenmesi yanında, 178 sayılı Maliye Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 10. maddesine eklenen (p) bendi ile Maliye Bakanlığına tebliğ çıkarılması hususunda yetki verilmiştir.
Ancak 5234 sayılı Yasa hükümleri ile verilen bu yetkinin, tedavi giderleri ile ilgili olarak serbest piyasa ortamında sunulan çeşitli mal ve hizmetler ile oluşan farklı fiyatlar arasında azami faydayı en düşük maliyetle sağlayacak olanın seçilerek bedelinin ödenmesinin temin edilmesi, böylelikle gereksiz kaynak aktarımının önüne geçilerek kamu kaynaklarının yerinde kullanılması, yani Devlet bütçesinden daha az gider yapılarak, sağlık alanında azami faydanın sağlanması amaçlarına uygun kullanılması gerekmektedir.
Devlet Memurlarının Tedavi Yardımı ve Cenaze Giderleri Yönetmeliğinin "özel sağlık kuruluşlarında tedavi" başlıklı 22. ve "özel sağlık kurumlarında tedavi" başlıklı 23. maddelerinde özel sağlık kuruluş veya kurumlarında sağlanan tedavinin bedelinin, faturanın ilgili kuruma verilmesi üzerine ilgilisine ödeneceği hükme bağlanmış olup, "Diş hastalıklarının tedavisi" başlıklı 31. maddesinde ise, diş hastalıklarının tedavisinde kullanılan altın veya benzeri diğer kıymetli madenlerin bedelinin ödenmeyeceği ve protezin yenilenebilmesinin, ancak bunun değiştirilmesinin zorunlu olduğunun raporla belgelendirilmesi halinde mümkün olduğu yolundaki hüküm dışında başkaca hiçbir sınırlama getirilmemiş, "Estetik bakımından yapılan müdahaleler" başlıklı 36. maddesinde de, estetik bakımından yapılan tıbbi ve cerrahi müdahalelerin parasının ödenmeyeceği hükmüne yer verilmiş, Ek-1. maddesinde de; bu yönetmelikte öngörülen yurtiçi ve yurtdışı tüm tedavi ücretlerini ve işitme cihazı, tekerlekli sandalye, gözlük, suni aza, organ protezi, diş tedavisi ve protez gibi cihaz ücretlerini kapsayacak şekilde gerekli sınırlamaların konmasının günün şartlarına göre her iki yılda bir ve dengeli bir şekilde birim fiyatlarının saptanmasının, Maliye, Milli Savunma, Dışişleri ve Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlıklarınca müştereken yapılacağı belirtilmiştir.
Resmi sağlık kurum ve kuruluşları dışında yapılan tedaviye ilişkin ücretlerin ne kadarının Devletçe ödeneceğinin çözümü bakımından, 3224 sayılı Türk Diş Hekimleri Birliği Kanunu ile oluşturan, kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşu statüsündeki Diş Hekimleri Odalarınca ön hazırlığı yapılan ve anılan yasanın 40. maddesi hükmü uyarınca Sağlık Bakanlığı'nca değerlendirilerek aynen veya değiştirilerek onaylanmak suretiyle Türk Diş Hekimleri Birliğince Resmi Gazete'de yayımlanan asgari diş tedavi ve muayene ücretine ilişkin tarifelerinde belirtilen fiyatın altında bir fiyatla özelde diş tedavi hizmeti alınmasının mümkün olmadığı bilinen bir gerçektir.
Buna göre, kişiye serbest diş hekimleri için belirlenmiş olan asgari fiyatın altında ödenen bir bedelin; yukarıda sözü edilen uluslararası ve ulusal düzenlemeler ile sosyal devlet ilkesinin gerekleri karşısında, tedavisini resmi sağlık kurumlarında yaptırmak imkanı bulan ve bu şekilde hiçbir ücret ödemeyen kişilerle, bu imkanı kendi kusuru olmaksızın bulamayan kişiler arasında eşitlik ilkesini bozacağı, ilgilinin azami faydayı sağlayacak sağlık hizmetine ulaşmasını engelleyeceği, dengeli ve adil olamayacağı, bu nedenle hukuka aykırı olduğu sonucuna varılmıştır.
Bu durumda, resmi tabip raporunda gösterilen lüzum ve zorunluluk üzerine yapılan diş tedavi giderlerinin kısıtlanacağı yolunda mevzuatta açık bir hüküm olmadığı gerekçesiyle davanın kabulü yolunda verilen Denizli İdare Mahkemesi kararına yapılan itirazı kabul ederek bu kararı bozan ve karar düzeltme istemini reddeden Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuka uygunluk görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, Denizli İdare Mahkemesinin davanın kabulüne ilişkin 7.2.2007 günlü, E:2006/1486, K:2007/80 sayılı kararının bozulmasına ve davanın reddine ilişkin Denizli Bölge İdare Mahkemesinin 11.6.2007 günlü E:2007/209, K:2007/227 sayılı kararının ve karar düzeltme isteminin reddine dair 8.10.2007 günlü, E:2007/355, K:2007/302 sayılı kararının, niteliği itibariyle yürürlükteki hukuka aykırı bir sonucu ifade etmesi nedeniyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 51. maddesi uyarınca kanun yararına bozulmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
