Yaklaşık maliyet :
İhale yapılmadan önce idarece her türlü fiyat araştırması yapılarak katma değer vergisi hariç olmak üzere hesaplanan ve dayanakları ile birlikte bir hesap cetvelinde gösterilen, ihale ve ön yeterlik ilanlarında yer verilmeyen, isteklilere veya ihale süreci ile resmi ilişkisi olmayan diğer kişilere açıklanmayan, ihale konusu alım işinin öngörülen bedelini ifade eder. (1)
Yaklaşık maliyet ihtiyacı nerden doğdu ?
2886 nolu eski ihale yasasında ihale öncesi 1. keşif yapılır bununla ihaleye cıkılırdı.
1.keşif ihtiyaca uyğun avan proje üzerinden yapılırdı.ihale sonrası uygulama projeleri çizilir,
uygulama projesi baz alınarak, 2. keşif çıkartılırdı.
1. ve 2. keşifler mukayaseli keşif yapılarak gerçek maliyet artışı veya eksilişi hesaplanır,
buna göre onay alınırdı.
Şayet artış % 30 dan fazla olursa fazlalık kısım için ayrı bir ikmal ihalesi yapılması
gerekliydi. Buda işlerin bitmesinin önünde büyük engel oluşturuyor, suistimallere neden oluyordu.Müteahhit ödemeleri hakedişlere dayanıyor, hakediş hazırlaması zaman aldığı gibi
yolsuzluklara açık olurdu.İş bitiminde kesin hesap yapılır çoğu zaman hakedişlerde fazla ödemeler yapıldığı ortaya çıkardı, buda mahkemelik olayların çoğalmasına neden olurdu.
Ayrıca hükümetlerin yıllık bütçe ve planları önceden onaylandığı için işlerin bitilmesi ödenek yokluğundan uzardı.Bu ve benzeri bir çok nedenden ihale kanununun değiştirilmesi ihtiyacı doğdu ve 4734 sayılı ihale kanunu çıkarıldı.Yeni kanun projesi ve ödeneği olmayan işlerin ihale edilemeyeceği hükmünü getirdi. Bu hüküm uygulama projelerinin önceden çizilmesi ve bunlara dayalı yaklaşık maliyet hesabını zorunlu kıldı, aynı zamanda anahtar teslimi ihale yöntemi çoğunlukla benimsendi,ihale bedelinin önceden bilinmesi gerekliliği
doğdu,ödemelerin yapılabilmesi için pursantaj oluşturma zorunluluğu doğdu ve tabidirki pursantaj oluşturabilmek için maliyetlerin bilinmesi gerekti.
Böylece yaklaşık maliyet çalışma hayatımıza girdi tabi bu projecileri zorluyan bir unsur
oldu , çünkü 2886 sayılı yasaya göre projecilerin böyle bir yükümlülüğü yoktu hakediş ve kesin hesabı şantiyede görevli mühendisler yapardı. (2)
-----------------------------------
YAKLAŞIK MALİYET
Tedarik edilecek malın özelliğine göre;
1- Valilik, belediye, ticaret odası, sanayi odası, meslek odaları, üretim ve satış yapan kamu kurum ve kuruluşları ile borsa ve özel sektör kuruluşlarından fiyat istenebilecekleri gibi, piyasada ihale konusu malı üreten veya pazarlayan gerçek veya tüzel kişilerden de proforma fatura istenebilir.
İdarelerce fiyat teklifi istenilmesi halinde, fiyatı etkileyebilecek;
-Malın cinsi, sınıfı, miktarı,
-Teslim süresi,
-Teslim edilecek parti miktarları,
-Nakliye,
-Sigorta,
-Diğer özel şartlar, gibi unsurlar belirtilir.
Ayrıca, varsa uyulması gereken standart ile kısa teknik özelliklerin belirtilmesi veya teknik şartnamenin eklenmesi suretiyle katma değer vergisi hariç olmak üzere fiyat bildirilmesi istenir.
Bu araştırmaların sonucunda idarelerce elde edilen bilgi ve belgeler topluca değerlendirilerek, en doğru maliyet tespiti yapılır.
Ancak idareler, gerçek piyasa fiyatlarını yansıtmayan ve yaklaşık maliyetin hesaplanmasında sapmalara sebep olabilecek fiyat bildirimleri ile proforma faturaları değerlendirmeye almazlar. Buna ilişkin gerekçeleri hesap cetvelinde belirtirler.
2- İdareler, ihtiyaç duyulan mal ile ilgili daha önceki dönemlerde alım yapmış iseler; geriye dönük varsa son beş yılın, yoksa alımı yapılan yılların fiyatlarını tablo haline getirirler.
Türk parası bazında yapılmış olan alımlarda geçmiş yılların fiyatları; ÜFE üzerinden güncellenir ve aritmetik veya ağırlıklı ortalaması alınır.
Döviz cinsinden yapılmış olan alımlarda ise geçmiş yılların fiyatlarının aritmetik veya ağırlıklı ortalaması esas alınır.
3-Yaklaşık maliyetlerin belirlenmesinde ek olarak; idarelerin oluşturacakları uzman kişilerce, ihtiyaç duyulan malların üretim metot ve tekniklerinin, ürün yelpazesindeki değişimlerin, mevcut malı ikame edecek malların günlük, haftalık, aylık ve yıllık bazda piyasa araştırmasının yanı sıra internet başta olmak üzere tüm iletişim araçları kullanılarak fiyatlar tespit edilir ve sürekli güncellemesi yapılır.
4- İdareler alınacak malın niteliği ve piyasa koşullarını göz önünde bulundurmak suretiyle; yukarıda 3 başlık altında sayılan yöntemlerle elde edilen değerleri ayrı ayrı veya birlikte değerlendirebilirler.
Yaklaşık maliyetin hesabına ilişkin süreçte kullanılan her tür bilgi ve belgeye hesap cetveli ekinde yer verilir.
5- Ayrıca tedarik edilmesi istenilen malın özgün nitelikte ve karmaşık olması nedeniyle teknik ve mali özelliklerinin gerekli olan netlikte belirlenememesi veya ilk defa alımı veya üretimi yapılacak bir mal olması ya da idarenin kanun, tüzük ve yönetmeliklere göre istihdam ettiği personelin yeterli nitelik veya sayıda olmaması halinde, ihale yetkilisinin onayı alınmak kaydıyla yaklaşık maliyet tespiti 4734 sayılı Kanun hükümlerine göre danışmanlık hizmet sunucularına ihale edilmek suretiyle de yaptırılabilir.
Yaklaşık maliyet; Ön ilan yayımlanmadan önce tahmini alım miktarı/yapı tekniği ve fiziki miktarı esas alınarak hesaplanır. (1)
----------------------------------------
Yaklaşık Maliyete ilişkin ilkeler
İhale onay belgesi düzenlenmeden önce , miktar tespiti ve fiyat araştırması yapılmak suretiyle ihale konusu işin KDV hariç yaklaşık maliyeti hesaplanır ve dayanakları ile birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir.
Yaklaşık maliyet, ihale veya ön yeterlik ilanı öncesi alım miktarı ve diğer hususlar göz önünde bulundurularak yeniden hesaplanabilir.
Kısmi teklife açık ihalelerde, yaklaşık maliyet işin tamamı dikkate alınarak her bir kısım için ayrı ayrı olmak üzere hesaplanır.
Yaklaşık maliyet teklif fiyatlarının açıklandığı oturumda teklif fiyatlarıyla birlikte bir tutanağa bağlanarak isteklilere açıklanır. (teklif zarfları kontrol edildikten sonra zarflar açılmadan ve teklif fiyatları açıklanmadan)
Pazarlık usulü ile yapılan ihalede, son yazılı fiyat teklifleri ile birlikte açıklanır.
Teknik şartname danışmanlık hizmeti alınarak hazırlatılırsa yaklaşık maliyet de bu kapsamda hazırlattırılabilir. (aynı istekliye)
İhale komisyonu tarafından teklif zarflarının incelenmesinin ardından, teklif zarfları açılmadan önce yaklaşık maliyet açıklanacaktır.İsteklilerce sunulan teklif zarflarının hiçbirinin Kanunun 30 uncu maddesinin birinci fıkrasına uygun olmadığının anlaşılması halinde yaklaşık maliyet açıklanmayacaktır. (3)
KAYNAKLAR
(1) (1) İhale süreci başlıklı sunum
(2) Sayıt ÖZTÜRK Makine MÜHENDİSİ
(3) Bumko-ve Kamu İhale Kurumu işbirliğiyle düzenlenen eğitimi sunusu 2010Yapım 8.md; Hizmet 7.md; Mal 7.md; Tebliğ 16.2.4-5
Ayrıca güzel hazırlanan ek bir kaynak: Tekliflerin değerlendirilmesi aşaması
Bu yazıyı Paylaşın
0 yorum:
Yorum Gönder