Bütçelerden yardım yapılması (1)
Madde 29- Gerçek veya tüzel kişilere kanunda veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesinde dayanağı olmadan kamu kaynağı kullandırılamaz, yardımda bulunulamaz veya menfaat sağlanamaz. Ancak, genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin bütçelerinde öngörülmüş olmak kaydıyla; kamu yararı gözetilerek dernek, vakıf, birlik, kurum, kuruluş, sandık ve benzeri teşekküllere yardım yapılabilir.(1)
Bu yardımların yapılması, kullanılması, izlenmesi, denetlenmesi ve kamuoyuna açıklanmasına ilişkin esas ve usuller Cumhurbaşkanı tarafından çıkarılan yönetmelikle belirlenir.(1)
(1) 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 213 üncü maddesiyle bu maddenin birinci fıkrasında yer alan “kanuni” ibaresi “kanunda veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesinde” şeklinde, ikinci fıkrasında yer alan “Maliye Bakanlığınca hazırlanarak Bakanlar Kurulunca çıkarılacak” ibaresi “Cumhurbaşkanı tarafından çıkarılan” şeklinde değiştirilmiştir.
Kaynak:
5018 sayılı kanun
-------------------------------
17 Temmuz 2006 PAZARTESİ Resmî Gazete Sayı : 26231 YÖNETMELİK
Karar Sayısı : 2006/10656
Ekli, “Dernek,Vakıf, Birlik,Kurum, Kuruluş, Sandık ve Benzeri Teşekküllere Genel Yönetim Kapsamındaki Kamu İdarelerinin Bütçelerinden Yardım Yapılması Hakkında Yönetmelik”in yürürlüğe konulması, Maliye Bakanlığının 23/6/2006 tarihli ve 11536 sayılı yazısı üzerine, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 29 uncu maddesine göre, Bakanlar Kurulu’nca 3/7/2006 tarihinde kararlaştırılmıştır.
DERNEK, VAKIF, BİRLİK, KURUM, KURULUŞ, SANDIK VE BENZERİ
TEŞEKKÜLLERE GENEL YÖNETİM KAPSAMINDAKİ KAMU
İDARELERİNİN BÜTÇELERİNDEN YARDIM YAPILMASI
HAKKINDA YÖNETMELİK Amaç MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin bütçelerinden, kamu yararı gözetilerek dernek, vakıf, birlik, kurum, kuruluş, sandık ve benzeri teşekküllere yapılacak yardımlara ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
Kapsam MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin bütçelerinden dernek, vakıf, birlik, kurum, kuruluş, sandık ve benzeri teşekküllere yardım yapılması ve bu yardımın kullanılması, izlenmesi, denetlenmesi ve kamuoyuna açıklanmasına ilişkin esas ve usulleri kapsar.
(2) Genel yönetim kapsamındaki idarelerin bütçelerinden özel kanunları gereğince gerçek ya da tüzel kişilere yapılan yardımlar bu Yönetmelik kapsamı dışındadır.
Dayanak MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun 29 uncu maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) İdare: 5018 sayılı Kanuna ekli (I), (II), (III) ve (IV) sayılı cetvelde sayılan kamu idareleri ile mahallî idareleri,
b) Teşekkül: Yardım yapılacak dernek, vakıf, birlik, kurum, kuruluş, sandık ve benzeri tüzel kişileri,
c) Yardım: İdare bütçelerinden teşekküllere yapılacak nakdî yardımı,
ifade eder.
Yardım yapılabilme şartları MADDE 5 – (1) İdarelerce teşekküllere yardım yapılabilmesi için;
a) İdare bütçesinde bu amaçla ödenek tefrik edilmiş olması,
b) Yardımlarda kamu yararı gözetilmesi, yardımların öncelikle toplumun ihtiyaç ve sorunlarına çözüm sağlaması ile toplumsal gelişmeye katkıda bulunulmasına yönelik olması,
c) Teşekkülün, yardımı yapacak idarenin görev alanına giren konularda faaliyet göstermesi,
ç) Teşekkül ile yardım yapacak idare arasında protokol yapılması,
d) Teşekkülün, 5072 sayılı Dernek ve Vakıfların Kamu Kurum ve Kuruluşları ile İlişkilerine Dair Kanun kapsamındaki dernek ve vakıflardan olmaması,
e) Teşekkülün, Anayasa ve kanunlarla yasaklanmış faaliyetlerde bulunmamış olması,
f) Teşekkülün, üyelerine veya ortaklarına kazanç paylaşımı veya kâr dağıtımı amacının bulunmaması,
gerekir.
Yardım taleplerinin değerlendirilmesi MADDE 6 – (1) Yardım talepleri, ilgili idarece değerlendirilir. Yardımın miktarının belirlenmesi ve dağıtımı, bakanlıklarda bakanın, diğer idarelerde kurumun en üst yöneticisinin onayı ile yapılır.
Yardımların kullanılması, izlenmesi ve denetlenmesi MADDE 7 – (1) Teşekküller, yardımları kamu yararı gözeterek veriliş amacına uygun olarak kullanmak zorundadır.
(2) Yardım alan teşekküller, yardımın amacına uygun olarak harcanıp harcanmadığına ilişkin bilgi, belge ve kayıtların birer örneği ile faaliyet raporlarını, faaliyetin bitimini müteakip bir ay içinde veya devam eden faaliyetlerine ilişkin bilgi, belge ve raporlarını takip eden yılın ilk ayı içerisinde yardım yapan idareye göndermek zorundadır.
(3) Yardım yapan idareler, yapılan yardımla sınırlı olmak üzere gerekli gördüğü her türlü inceleme, kontrol ve denetimi yapmaya yetkilidir. Denetim sırasında görevli memur tarafından istenecek bilgi, belge ve kayıtların gösterilmesi, verilmesi, sorulan soruların yazılı ve/veya sözlü olarak cevaplandırılması zorunludur.
Yardımların kamuoyuna açıklanması MADDE 8 – (1) İdareler, yardım yapılan teşekküllerin isim listesini, teşekküllere ilişkin bilgileri, yardımın amacını, konusunu ve yapılan yardım tutarlarını, izleyen yılın Şubat ayı sonuna kadar kamuoyuna açıklar.
Yardımın geri alınması MADDE 9 – (1) Teşekküller; yardım konusu faaliyetin gerçekleştirilemeyeceğinin veya yardımın amacına uygun olarak harcanmamış olmasının tespiti hâlinde, tespitin yapılmasını müteakip durumun teşekküle tebliğinden itibaren onbeş gün içinde, ilgili idareye yardım tutarını aynen iade etmek zorundadır.
(2) Yardımın süresi içinde iade edilmemesi durumunda, yardım tutarı kanunî faiziyle birlikte genel hükümlere göre ilgili teşekkülden tahsil edilir.
(3) Yardımı süresi içinde iade etmeyen teşekküller, bu Yönetmelik kapsamındaki yardımlardan bir daha yararlandırılmaz.
İdarelerin düzenleme yapma yetkisi MADDE 10 – (1) İdareler, bu Yönetmeliğe aykırı olmamak koşuluyla;
a) Yardım yapılacak teşekküllerde aranacak şartlara,
b) Yardım talebine ilişkin başvurunun ne şekilde yapılacağına,
c) Yardım talebinin hangi kriterlere göre değerlendirileceğine,
ç) Ne tür faaliyetlere yardım yapılacağına,
d) Yapılacak protokolde yer alacak hususlara,
e) İhtiyaç duyulan diğer hususlara,
ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.
Diğer hususlar MADDE 11 – (1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasına ilişkin tereddütleri gidermeye; ilgili idarelerin talebi üzerine, yapılması zorunlu ve özelliği olan yardımları bu Yönetmeliğin bazı hükümlerinden istisna tutmaya Maliye Bakanlığı yetkilidir.
Yürürlük
MADDE 12 – (1) Sayıştayın görüşü alınarak hazırlanan bu Yönetmelik 1/1/2006 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 13 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2006/07/20060717-3.htm
--------------------------------------------------------------------------------
Ayrıca konu ile ilgili Sayıştay kararı
https://www.sayistay.gov.tr/tr/kararlar/dk/?krr=25631
Derneğe Yardım5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun “Bütçelerden yardım yapılması” başlıklı 29 uncu maddesinde;
“Gerçek veya tüzel kişilere kanuni dayanağı olmadan kamu kaynağı kullandırılamaz, yardımda bulunulamaz veya menfaat sağlanamaz. Ancak, genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin bütçelerinde öngörülmüş olmak kaydıyla; kamu yararı gözetilerek dernek, vakıf, birlik, kurum, kuruluş, sandık ve benzeri teşekküllere yardım yapılabilir.
Bu yardımların yapılması, kullanılması, izlenmesi, denetlenmesi ve kamuoyuna açıklanmasına ilişkin esas ve usuller Maliye Bakanlığınca hazırlanarak Bakanlar Kurulunca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.”
denilmektedir.
03.07. 2006 tarih ve 2006/10656 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki olarak 17.07.2006 tarih ve 26231 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak 01.01.2006 tarihinde yürürlüğe giren Dernek, Vakıf, Birlik, Kurum, Kuruluş, Sandık ve Benzeri Teşekküllere Genel Yönetim Kapsamındaki Kamu İdarelerinin Bütçelerinden Yardım Yapılması Hakkında Yönetmeliğin 5 inci maddesinde yardım yapılabilme şartları düzenlenmiş, 10 uncu maddesinde de idarelere bu Yönetmeliğe aykırı olmamak koşuluyla düzenleme yetkisi verilmiştir.
5253 sayılı Dernekler Kanununun “Yardım ve işbirliği” başlıklı 10 uncu maddesinde ise;
“Dernekler, tüzüklerinde gösterilen amaçları gerçekleştirmek üzere, benzer amaçlı derneklerden, siyasi partilerden, işçi ve işveren sendikalarından ve meslekî kuruluşlardan maddî yardım alabilir ve adı geçen kurumlara maddî yardımda bulunabilirler.
5072 sayılı Dernek ve Vakıfların Kamu Kurum ve Kuruluşları ile İlişkilerine Dair Kanun hükümleri saklı kalmak üzere, dernekler kamu kurum ve kuruluşları ile görev alanlarına giren konularda ortak projeler yürütebilirler. Bu projelerde kamu kurum ve kuruluşları, proje maliyetlerinin en fazla yüzde ellisi oranında aynî veya nakdî katkı sağlayabilirler. (Ek cümle: 18/2/2009 – 5838/7 md.) 4857 sayılı İş Kanununun 30 uncu maddesi çerçevesinde engellilerin ve eski hükümlülerin mesleki eğitim ve mesleki rehabilitasyonu, kendi işlerini kurmaları, engellilerin iş bulmasını sağlayacak destek teknolojilerine ilişkin projeler ile benzeri projelerde bu oran aranmaz.”
“Gençlik ve spor kulüpleri” başlıklı 14 üncü maddesinde;
“Derneklerden başvurmaları halinde; spor faaliyetine yönelik olanlar spor kulübü, boş zamanları değerlendirme faaliyetine yönelik olanlar gençlik kulübü ve her iki faaliyeti birlikte amaçlayanlar gençlik ve spor kulübü adını alır. Bu kulüpler, Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünce tutulacak kütüğe kayıt ve tescil edilir.
Kulüplerin organları, bu organların görev ve yetkileri, kulüplerin Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünce de denetlenmesi ve bunlara yapılacak yardımların şekil ve şartları, üst kuruluş oluşturmada uyulacak esas ve usuller, gençlik ve spor faaliyetlerini yürüteceklerin nitelikleri ve bunlara uygulanacak disiplin işlemleri, kulüplerin kayıt ve tesciline ilişkin esaslar İçişleri Bakanlığının uygun görüşü üzerine Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünün bağlı olduğu Bakanlıkça yürürlüğe konulacak yönetmelikte düzenlenir.”
denilmektedir.
Rapor dosyasının incelenmesinden; İl Genel Meclisinin .. tarih ve … nolu Kararı ile 5018 sayılı Kanunun 29 uncu maddesi ve bu maddeye dayanılarak çıkarılan Dernek, Vakıf, Birlik, Kurum, Kuruluş, Sandık ve Benzeri Teşekküllere Genel Yönetim Kamu İdarelerinin Bütçelerinden Yardım Yapılması Hakkında Yönetmeliğin 10 uncu maddesi ile 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunun 10 uncu maddesinin (k) bendine istinaden, ‘… İlinde Faaliyet Gösteren Dernek, Vakıf, Birlik, Kurum, Kuruluş Sandık ve Benzeri Teşekküllere İl Özel İdare Bütçesinden Yardım Yapılmasının Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik’ çıkarıldığı, anılan Yönetmeliğin 10 uncu maddesine dayanılarak düzenlenen protokoller çerçevesinde … ve … İmam Hatip Lisesi Öğrencileri Eğitim ve Kültür Derneğine nakdi yardım aktarıldığı anlaşılmaktadır.
Diğer taraftan, gerek 5018 sayılı Kanunun 29 uncu maddesinde, gerekse 5253 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinde kamu kurumlarınca derneklere yardım yapılabileceği belirtilmekte ise de;
6360 sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 19 uncu maddesiyle 5393 sayılı Belediye Kanunun 75 inci maddesine eklenen son fıkrasında yer alan;
“5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun 29 uncu maddesinin birinci fıkrasının ikinci cümlesi ile 5253 sayılı Dernekler Kanununun 10 uncu maddesi; belediyeler, il özel idareleri, bağlı kuruluşları ve bunların üyesi oldukları birlikler ile ortağı oldukları Sayıştay denetimine tabi şirketler için uygulanmaz.”
hükümleri karşısında il özel idarelerince dernek, vakıf vb. kuruluşlara aynî veya nakdî yardım sağlanması mümkün değildir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle, … İl Özel İdaresince 2016 yılında …a …TL, … İmam Hatip Lisesi Öğrencileri Eğitim ve Kültür Derneğine … TL olmak üzere toplam … TL’nin nakdî yardım olarak aktarılması sonucu ortaya çıkan toplam … TL kamu zararının;
… TL’sinin; Harcama Yetkilisi … …, Gerçekleştirme Görevlisi … … ile yardım yapılmasını Onaylayan Üst Yönetici … …’a,
… TL’sinin; Harcama Yetkilisi … …, Gerçekleştirme Görevlisi … … ile yardım yapılmasını Onaylayan Üst Yönetici … …’a,
… TL’sinin; Harcama Yetkilisi … …, Gerçekleştirme Görevlisi … … ile yardım yapılmasını Onaylayan Üst Yönetici … …’a,
… TL’sinin ise Harcama Yetkilisi … …, Gerçekleştirme Görevlisi … … ile yardım yapılmasını Onaylayan Üst Yönetici … …’a,
müştereken ve müteselsilen,
6085 sayılı Sayıştay Kanununun 53 üncü maddesi gereği işleyecek faizleri ile birlikte ve temyiz yolu açık olmak üzere ödettirilmesine,
oy birliğiyle,
