05- CARİ TRANSFERLER
Sermaye birikimi hedeflemeyen ve cari nitelikli mal ve hizmet alımını finanse etmek amacıyla karşılıksız olarak yapılan ödemelerdir. Ayni işlemler analitik bütçe sınıflandırmasının kapsamı dışında olduğundan ayni nitelikteki transferler bu kapsamda yer almayacaktır. Transferler nihai olarak kimin yararlandığına göre değil kime ödendiğine göre sınıflandırılmalıdır.
05.1 GÖREV ZARARLARI
Görev zararı; Devlet tarafından ilgili mevzuatı çerçevesinde, kamu teşebbüslerine, sosyal güvenlik kurumlarına, mali kurumlara, döner sermayeli işletmelere, fonlara veya diğer teşekküllere kendi mevzuatları ile verilen görevler dışında bir görev verilmesi durumunda müdahale alımları ve destekleme zararları için yapılacak ödemeler de dahil olmak üzere, verilen bu görevin ifası sonucu oluşan ve mahrum olunan kârı da içeren zararı ifade eder. Görev zararı olarak program bütçe
uygulamasında olduğu gibi sadece KİT’lere yapılan ödemeler anlaşılmayacaktır. Görev zararının oluşabilmesi için şu unsurların bir arada gerçekleşmesi gerekmektedir.
- Verilen görev, kurumun kendi mevzuatıyla verilen olağan görevleri dışında ilave bir görev olması veya ürettikleri mal ve hizmetlerin fiyatlarının satış fiyatının altında tespit edilmiş olması gerekir,
- Görevin ifası sonucunda bir zararın ve/veya mahrum kalınan kârın ortaya çıkması gerekir,
- Verilen görev sonucu oluşan zararın ve/veya mahrum kalınan kârın bütçeden karşılanacağı, görev verilmesine ilişkin düzenlemeyle önceden belli edilmiş olmalıdır,
- Ödemeler, karşılıksız diğer bir ifadeyle geri dönüşümsüz olmalıdır yani borç verme kategorisine girecek bir ödeme olmamalıdır.
05.1.1 Kamu Teşebbüslerine: T.C. Devlet Demiryolları, Toprak Mahsulleri Ofisi, tta Gayrimenkul Anonim Şirketi Genel Müdürlüğü, Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı, Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş., Elektrik Üretim A.Ş., Elektrik İletim A.Ş., Tarım İşletmeleri, Türkiye Taşkömürü Kurumu gibi KİT’lere 233 sayılı KHK hükümleri çerçevesinde oluşacak görev zararları karşılığında yapılacak ödemeler ile Üretici Birliklerine, Tarım Kredi Kooperatiflerine ve diğer teşebbüslere kendi mevzuatları ile verilen görevler dışında bir görev verilmesi durumunda verilen bu görevin ifası sonucu oluşacak görev zararları karşılığında yapılacak ödemeleri ifade eder.
05.1.2 Sosyal Güvenlik Kurumlarına: Sosyal Güvenlik Kurumuna ve İşsizlik Sigortası Fonuna kendi mevzuatları ile verilen görevler dışında bir görev verilmesi durumunda verilen bu görevin ifası sonucu oluşacak görev zararları karşılığında yapılacak ödemeleri ifade eder.
- 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanununun 89 uncu veya ek 82 nci maddesine göre ödenecek emekli ikramiyeleri,
- 5510 sayılı Kanunun 81 inci maddesinin (h) bendine göre; sağlık primi ödemeleri hariç ödenecek sosyal güvenlik primi ödemelerinin %20’si esas alınarak hesaplanan ek karşılıklar,
- 5434 sayılı Kanunun geçici 141 inci maddesine göre yapılacak ödemeler,
- 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun 49 uncu maddesinin (f) bendine göre yapılacak ödemeler,
- 1.7.1976 tarih ve 2022 sayılı Kanuna göre yapılacak ödemeler,
- Bedeli Hazineden karşılanmak üzere Sosyal Güvenlik Kurumunca aylık bağlanmış olan kişilere ilişkin malullük, emeklilik, dul ve yetim aylığı ödemeleri,
- Sosyal Güvenlik Kurumuna ilgili kanun, tüzük, yönetmelik ve kararname hükümlerine göre yapılacak görev zararı kapsamında olabilecek diğer ödemeler.
bu bölüme gider kaydedilecektir.
Bu çerçevede, örneğin 65 yaş muhtaç aylığı ödemelerinde, ödeme yapılan bu kesimden daha önce herhangi bir prim tahsilatı yapılmadığından ve sosyal Devlet yaklaşımı çerçevesinde bir ödeme yapıldığından, ödemede aracı kurum olarak Sosyal Güvenlik Kurumu görevlendirilmiş olduğundan ve ödeme sonrasında bunların karşılığı olan kaynak bütçeden Emekli Sandığına aktarıldığı için bu ödemeler “görev zararı” olarak kaydedilecektir.
Primsiz ödemeler karşılığında merkezi yönetim bütçesinden Sosyal Güvenlik Kurumuna bir ödeme yapılacaksa bu bölümde yer alacaktır.
05.1.3 Mali Kurumlara: Yukarıda belirtilen koşullar çerçevesinde oluşacak görev zararları karşılığında Ziraat Bankası’na, Kalkınma Bankası’na, Eximbank’a, Halk Bankası’na ve diğer mali kurumlara yapılacak ödemeler bu bölüme gider kaydedilecektir.
05.1.4 Döner Sermaye İşletmelerinin Açıkları: Yukarıda belirtilen koşullar çerçevesinde, döner sermaye işletmelerinin açıklarının finansmanı için yapılan ödemeler de görev zararları başlığı altında bu ekonomik koda gider kaydedilecektir.
05.1.5 Fonlara: Yukarıda belirtilen koşullar çerçevesinde, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonuna, İşsizlik Sigortası Fonuna ve diğer fonlara yapılan ödemeler de görev zararları başlığı altında bu ekonomik koda gider kaydedilecektir.
05.1.9 Diğer Teşekküllere: Yukarıda sayılan gruplara girmeyen ve yukarıda belirtilen koşullar çerçevesinde, diğer teşekküllere yapılan ödemeler de görev zararları başlığı altında bu ekonomik koda gider kaydedilecektir.
05.2 HAZİNE YARDIMLARI
Bütçeden, karşılıksız olarak, ilgili mevzuatına göre ve kaynak aktarılan kurumların bütçe açıklarının finansmanı gibi amaçlarla özel bütçe kapsamındaki idarelere, düzenleyici ve denetleyici kurumlara, sosyal güvenlik kurumlarına, mahalli idarelere, fonlar ile diğerlerine yapılacak cari nitelikli hazine yardımlarına ilişkin ödemeler (yönetim giderlerine katılma payı dahil) bu grupta yer alacaktır.
Hazine yardımı yapılacak olan kurumlar III. düzeyde bütçe türlerine göre gruplandırılmış ve IV. düzeyde ise her bir gruba dahil olan kurumlar tek tek sayılmış olduğundan burada tekrar edilmeyecektir.
05.2.1 Genel Bütçeye Hazine Yardımı
05.2.2 Özel Bütçeli İdarelere Hazine Yardımları
05.2.3 Düzenleyici ve Denetleyici Kurumlara Hazine Yardımları
05.2.4 Sosyal Güvenlik Kurumlarına Hazine Yardımları
05.2.5 Mahalli İdarelere Hazine Yardımları
05.2.6 Hasılattan Paylar ve Giderlere Katılma Payları
05.2.7 Yükseköğretim Kurumlarına Hazine Yardımları
05.2.8 Yükseköğretim Kurumlarına Hazine Yardımları
05.2.9 Diğer Hazine Yardımları
05.3 KAR AMACI GÜTMEYEN KURULUŞLARA YAPILAN TRANSFERLER
Kar amacı gütmeyen kuruluşların cari nitelikli ödemelerine katkı amaçlarıyla yapılan transferler bu bölümde yer alacaktır.
05.3.1 Kar Amacı Gütmeyen Kuruluşlara
05.3.1.01 Dernek, Birlik, Kurum, Kuruluş, Sandık vb. Kuruluşlara
05.3.1.02 Vakıf Üniversitelerine
05.3.1.03 Kamu İşveren Sendikalarına
05.3.1.04 Siyasi Partilere
05.3.1.05 Memurların Öğle Yemeğine Yardım
05.3.1.06 Sosyal Amaçlı Fonlara
05.3.1.07 Seçim Giderleri İçin Yapılacak Ödemeler
05.3.1.08 Türk Kültür Varlığının Korunması ve Tanıtımı Giderleri
05.3.1.09 Siyasi Tanıtma Giderleri
05.3.1.10 Mesleki Yeterlilik Kurumuna Yapılacak Ödemeler
05.3.1.11 Bilimsel Araştırma Projelerinin Desteklenmesine İlişkin Giderler
05.3.1.12 Avrupa Birliği Eğitim ve Gençlik Programları Merkezi Başkanlığına
05.3.1.13 Bağımsız Spor Federasyonlarına
05.3.1.14 Afet Riski Altındaki Alanların Dönüşüm Giderleri
05.3.1.15 Türkiye Maarif Vakfına
05.3.1.80 Ulusal Fona: Türkiye-Avrupa Birliği mali işbirliği kapsamında sağlanacak mali imkânların karşılığı olarak ilgili idare bütçelerinde (05) ekonomik kodlarını içeren tertiplerde yer alan tutarlar Ulusal Fona ödenirken bu bölüme gider kaydedilecektir. Aynı kapsamda (06) ve (07) ekonomik kodlarını içeren tertiplerde yer alan tutarlar Ulusal Fona ödenirken ise “07.1.6.80” bölümüne gider kaydı yapılacaktır.
05.3.1.90 Diğerlerine (Devlet Bütçesi ve Mali Denetimi Geliştirme Projesi, Devlet Muhasebe Projesine İlişkin Her Türlü Gider dahil)
05.4 HANE HALKINA YAPILAN TRANSFERLER
Eğitim, sağlık, barınma gibi muhtelif amaçları gerçekleştirmek üzere ve cari nitelikli harcamalarına katkı amacıyla hane halkına yapılan karşılıksız ödemeler amaçlarına göre ayrıma tabi tutularak bu bölümde yer alacaktır.
05.4.1 Burslar ve Harçlıklar
05.4.1.01 Yurtiçi Burslar ve Harçlıklar: Yurt içi eğitim kurumlarında okutulan öğrencilerin bursları ve ilgili mevzuatına göre ödenen harçlıkları bu bölüme gider kaydedilecektir.
05.4.1.02 Yurtdışı Burslar : Yurt dışı eğitim kurumlarında okutulan öğrencilerin bursları ile yurtdışı burslarına ilişkin komisyon giderleri bu bölüme gider kaydedilecektir.
05.4.1.03 Yabancı Uyruklu Kişilere Burslar ve Harçlıklar: Yurt içi eğitim kurumlarında okutulan yabancı uyruklu öğrencilerin bursları ile harçlıkları bu bölüme gider kaydedilecektir.
05.4.1.90 Diğer Transferler: Yukarıda sayılan gruplara girmeyen eğitim amaçlı burslar ve harçlıklar bu bölüme gider kaydedilecektir.
05.4.2 Eğitim Amaçlı Diğer Transferler
05.4.2.01 Eğitim Amaçlı Diğer Transferler: Yurt içi eğitim kurumlarında okutulan öğrencilerin bursları ve harçlıkları dışında kalan kayıt, öğretim, tasdikname, sınav ve diploma harçları, ve benzeri giderler ile parasız yatılı öğrencilerin pansiyon giderleri bu bölüme kaydedilecektir.
05.4.2.02 Yabancı Uyruklu Kişilere Eğitim Amaçlı Transferler: Yurt içi eğitim kurumlarında okutulan yabancı uyruklu öğrencilerin bursları ile harçlıkları dışında kalan diğer giderleri bu bölüme gider kaydedilecektir.
05.4.3 Sağlık Amaçlı Transferler
05.4.3.01 Sağlık Amaçlı Transferler: Yurtiçinde, karşılıksız olarak ve kişilerin tedavi giderlerinin (tedavide kullanılan ilaç ve malzemeler dahil) finansmanına katkı sağlamak amacıyla yapılan ödemeler bu kapsamda yer alacaktır. (4341 sayılı Muhtaç Erbaş ve Er Ailelerinin Ücretsiz Tedavisi Hakkında Kanunun uyarınca yapılacak ödemeler, 5085 sayılı Uzman Erbaş Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 6 ncı maddesine göre, sözleşmeleri sağlık nedeniyle feshedilip de, malullük aylığına hak kazanamayan uzman erbaşlardan, sözleşmelerinin feshine neden olan sıhhi arızalarının tedavisine devam edilenlere kurumlarınca, tedavi süresince her ay ödenecek olan sağlık yardımı bu bölüme gider kaydedilecektir.)
05.4.3.02 Sosyal Güvenliği Bulunmayanların Prim Ödemelerine İlişkin Transferler
05.4.4 Yiyecek Amaçlı Transferler
05.4.4.01 Yiyecek Amaçlı Transferler
05.4.5 Barınma Amaçlı Transferler
05.4.5.01 Koruyucu Ailelere Yardım Ödemeleri
05.4.5.90 Diğer Barınma Amaçlı Transferler
05.4.6 Tarımsal Amaçlı Transferler
05.4.7 Sosyal Amaçlı Transferler
05.4.7.01 Muhtaç ve Körlere Yardım
05.4.7.02 Vakıf İlgililerine Yapılan Ödemeler
05.4.7.03 Vatani Hizmet Aylıkları
05.4.7.04 Diğer Aylık ve Tazminatlar
05.4.7.05 Şehit Dul ve Yetimlere İkramiye ve Ek Ödeme
05.4.7.51 Muhtaç Asker Ailelerine Yardım
05.4.7.90 Diğer Sosyal Amaçlı Transferler: İlgili mevzuatına göre, korunmaya, bakıma, yardıma muhtaç aile, özürlü, yaşlı ve diğer kişiler için yapılan yardımlar ve eğitim amacı dışında verilen harçlıklar ile hane halkına yapılan diğer transferler bu bölüme kaydedilecektir.
05.4.8 Ekonomik/Mali Amaçlı Transferler
05.4.8.01 Ekonomik/Mali Amaçlı Transferler: Gerçek veya tüzel kişilere yukarıda belirtilen amaçlarla yapılan transferler dışında kalan, küçük ve orta işletmelere verilen destekler örneğinde olduğu gibi bu kişilere ekonomik ve/veya mali amaçlarla destek olmak üzere yapılan transfer ödemeleri bu bölüme kaydedilecektir.
05.4.9 Hane Halkına Yapılan Diğer Transferler
05.4.9.01 Hane Halkına Yapılan Diğer Transferler
05.4.9.08 Türk Kültür Varlığının Korunması ve Tanıtımı Giderleri
05.4.9.09 Siyasi Tanıtma Giderleri
05.4.9.10 5947 Sayılı Kanun Gereği Yapılan Mali Sorumluluk Sigortası Giderleri: 5947 sayılı Üniversite ve Sağlık Personelinin Tam Gün Çalışmasına ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun gereği, kamu sağlık kurum ve kuruluşlarında çalışan tabipler, diş tabipleri ve tıpta uzmanlık mevzuatına göre uzman olanlar, tıbbi kötü uygulama nedeniyle kendilerinden talep edilebilecek zararlar ile kurumlarınca kendilerine yapılacak rüculara karşı sigorta yaptırmak zorunda olup bu sigorta priminin yarısı kendileri tarafından, diğer yarısı döner sermayesi bulunan kurumlarda döner sermayeden, döner sermayesi bulunmayan kurumlarda kurum bütçelerinden ödenecektir. Döner sermayesi bulunmayan kurumlarda mesleki mali sorumluluk sigortası yaptıran sağlık personeline bu kapsamda yapılacak transfer ödemeleri bu bölüme kaydedilecektir.
05.5 DEVLET SOSYAL GÜVENLİK KURUMLARINDAN HANE HALKINA YAPILAN FAYDA ÖDEMELERİ
Bu ödemeler tüm nüfusu veya belli bir bölümünü bazı sosyal risklere karşı korumak için yapılan transferlerdir. Sosyal yardımlara örnek olarak sağlık hizmetlerin sağlanması, işsizlik sigortası ve sosyal güvenlik emekli maaşları verilebilir. Bunlar sosyal güvenlik, sosyal destek veya işverene ait sosyal sigorta programları olarak gösterilebilir.
Belli başlı bazı sosyal güvenlik yardımları hastalık ve sakatlık yardımları, doğum ödemeleri, çocuk veya aile ödemeleri, işsizlik yardımları, emekli maaşları ve dul ve yetimlere ödenen maaşlar ve ölüm için yapılan yardımlardır.
Sosyal destek yardımları sosyal sigorta yardımlarıyla aynı ihtiyaçları karşılamak üzere hane halklarına ödenen ancak bir sosyal sigorta programı dahilinde yapılmayan transferlerdir. Sosyal destek yardımları doğal afetler gibi normalde sosyal sigorta programları tarafından karşılanmayan olay veya koşullara karşılık yapılan transferleri kapsamaz.
İşverene ait sosyal yardımlar yönetim birimleri tarafından çalışanlara (veya bu tür ödemeler için uygun olan çalışanların bakmakla yükümlü oldukları kişilere veya dul ve yetimlere) ödenen sosyal yardımlardır. Sağlanan yardımların türleri sosyal güvenlik programları için listelenenlere benzer; hastalık, kaza, doğum vb. nedenlerle işe gelinemeyen dönemler için maaşların ödemesinin sürmesi; aile, eğitim yardımı ödemeleri ve başka ödemeler, işten çıkarılma, yetersizlik veya kaza sebebiyle ölüm sonucu ödenen tazminatlar, çalışanların işiyle ilgisi olmayan genel tıbbi giderler gibi.
Bu ödemeler 3 üncü düzeyde ödemeyi yapan sosyal güvenlik kurumlarına göre, 4 üncü düzeyde ise bu kurumların yaptıkları ödeme çeşitlerine göre sınıflandırılmış olup, burada sadece 3 üncü düzey kodlara yer verilmiş olup 4 üncü düzey kodlar ekli listede yer almaktadır. Ancak, Sosyal Güvenlik Kurumunun gelir detayları bütçe görüşmelerinde revize edilecektir.
05.5.4 Türkiye İş Kurumu’ndan Hane Halkına Yapılan Fayda Ödemeleri
05.5.6 Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan Hane Halkına Yapılan Fayda Ödemeleri
05.6 YURTDIŞINA YAPILAN TRANSFERLER
Dış ülkelere, uluslararası kurum ve kuruluşlara veya yabancı kişi veya kuruluşlara cari nitelikli mal ve hizmet harcamalarını finanse etmek amacıyla yapılan karşılıksız ödemeler bu bölüme gider kaydedilecektir. Yurtdışı cari transferler III. düzeyde transfer yapılan kesime göre bir sınıflandırmaya tabi tutulmuştur.
05.6.1 Dış Ülkelere Yapılan Yardımlar
05.6.1.01 Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ne 05.6.1.90 Diğer Ülkelere
05.6.2 Uluslararası Kuruluşlara Yapılan Ödemeler: Uluslararası kuruluşlara katkı, yardım veya diğer amaçlarla yapılan ödemeler bu bölümde sınıflandırılacak olup, ödemenin TL ile veya dövizle yapılacak olması hususu ile yurtiçinde veya yurtdışında ödeme yapılması hususları ödemenin niteliğini değiştirmeyecektir. Uluslararası kuruluşlara yapılacak ödemelerin IV. düzeyinde yer alacak detaylar ise aşağıdaki gibidir.
05.6.2.01 Uluslararası Kuruluşlara Üyelik Aidatı Ödemeleri: İlgili mevzuatında yer alan esas ve usullere göre üye olunan uluslararası kuruluşlara dönemsel olarak ödenen aidatlar bu bölüme dahil edilecektir.
05.6.2.02 Uluslararası Kuruluşlara Katkı Ödemeleri: Üye olunup olunmadığına bakılmaksızın, uluslararası kuruluşlar tarafından yürütülen ve ülkenin taraf olarak içinde bulunduğu proje, program gibi faaliyetlerin cari nitelikli giderlerine gönüllü veya zorunlu olarak katılınması durumunda ödenmesi gereken veya ödenmesi öngörülen tutarlar bu bölüme gider kaydedilecektir.
05.6.2.03 Uluslararası Kuruluşlara Yardım Ödemeleri: Üye olunup olunmadığına bakılmaksızın, bir uluslararası kuruluşun yürüttüğü ancak ülkenin doğrudan taraf olarak içinde bulunmadığı proje, program gibi faaliyetlerin cari nitelikli giderlerine gönüllü olarak destek verilmesi amacıyla yardım edilmesi durumunda ödenmesi öngörülen tutarlar bu bölüme gider kaydedilecektir.
05.6.2.90 Uluslararası Kuruluşlara Diğer Ödemeler
05.6.3 Uluslarüstü Kuruluşlara : Henüz bütçeden, uluslarüstü bir kuruluşa bir ödeme yapılmadığından IV. Düzeyde ilave bir detaya yer verilmemiştir.
05.6.4Uluslarüstü Kuruluşlardan Merkezlerine: Henüz bütçeden, uluslarüstü bir kuruluştan merkezine bir ödeme yapılmadığından IV. düzeyde ilave bir detaya yer verilmemiştir.
05.6.5 Eğitim Kurumlarına: Bütçeden, yurtdışında faaliyet gösteren ve Devletin bir birimi olmayan eğitim kurumlarına karşılıksız olarak ve cari nitelikli mal ve hizmetlerin finansmanı amacıyla yapılan karşılıksız ödemeler bu bölümde yer alacaktır.
05.6.5.01 Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk Kazak Üniversitesine
05.6.5.02 Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesine
05.6.5.03 Uluslararası Türkmen-Türk Üniversitesine
05.6.9 Diğer Yurtdışı Transferleri: Yurtdışına cari nitelikli transfer olup yukarıda sayılan
gruplara girmeyen ödemeler ise bu bölüme dahil edilecektir.
05.6.9.01 Diğer Yurtdışı Transferleri
05.6.9.08 Türk Kültür Varlığının Korunması ve Tanıtımı Giderleri
05.6.9.09 Siyasi Tanıtma Giderleri
05.8 GELİRLERDEN AYRILAN PAYLAR
5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 37 nci maddesine göre, genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin topladığı vergi, resim, harç ve benzeri gelirlerden diğer idare, kurum ve kuruluşlara verilecek paylar bu bölüme gider kaydedilecektir. Üçüncü düzeyde, pay verilen idarelerin bütçe türlerine göre bir ayrım yapılmış ve dördüncü düzeyde ise bu idareler sayılmıştır.
05.8.1 Genel Bütçeye Verilen Paylar
05.8.2 Özel Bütçeli İdarelere Verilen Paylar
05.8.3 Düzenleyici ve Denetleyici Kurumlara Verilen Paylar
05.8.4 Sosyal Güvenlik Kurumlarına Verilen Paylar
05.8.5 Mahalli İdarelere Verilen Paylar
05.8.6 Fonlara Verilen Paylar
05.8.7 Döner Sermayelere Verilen Paylar 05.8.9 Diğerlerine Verilen Paylar
Kaynak: Analitik bütçe rehberi
Bu yazıyı Paylaşın
0 yorum:
Yorum Gönder