Açılış konuşmalarını yapan tüm konuşmacılara teşekkür ediyorum.
Değerli konuşmacılar daha önce değindiler. Vergi uygulamaları gerçekten Maliye politikasının önemli araçlarından birisi ve geriye doğru 20 yıla baktığımız zaman çok dalgalı vergi politikaları ve vergi düzenlemelerini yaşadığımızı hep beraber gördük. Şu anda da içinde bulunulan ekonomik kriz ile bağlantılı yeni bir yol ayrımına da geldiğimiz gözleniyor. Yeni vergi düzenlemeleri getirilmesi konusunda çalışmalar var. Uzunca bir süreden beri kamuoyunda mevcut olan, vergi sistemine yönelik bulunan standart mükellef reaksiyonu dışında kalan eleştirilere IMF ve Dünya Bankası da belirli konularda katılınca, programa da alınınca kısa dönemde yeni düzenlemelerin de hayata geçirileceği anlaşılıyor. Önemli olan bu değişikliklerin açık şekilde, toplumsal tartışmaya imkan verecek şekilde hayata geçirilmesidir. Yine çok tartışma imkanı yaratmayan ya da buna fırsat tanımayan yöntemlerle bu düzenlemelerin oldu bittiyle Meclis'ten geçmesi galiba başka çözümsüzleri de beraberinde getirecektir. Bu nedenle daha açık, daha şeffaf hiç olmazsa programda belirtildiği gibi bir yol izlenmesi kanımızca çok yerinde ve gereklilik göstermektedir. Birincil fazla ihtiyacımız vardır. Ama her şeyi birincil fazlaya endeksleyerek, gelir kaygısını ön plana çıkararak da vergi düzenlemeleri yapmamız gerekir.
Sayın Birsen'in de belirttiği gibi, vergi bundan sonra artık ekonomik program içerisinde de geliştirme, yönlendirme ve kaynak yaratmaya imkan verecek özellikler taşımalıdır diye düşünüyorum. Son olarak iki noktaya değinmek istiyorum. Sermaye piyasalarına yönelik olarak getirilmesi düşünülen vergi düzenlemelerinin iki başlık altında ele alınması yararlı olacak. Bunlardan ilki, sermaye piyasası kaynaklı kazanç ve iradları nasıl vergilendirelim. İkincisi ise, sermaye piyasası işlemlerine ilişkin vergi ve benzeri mali yükümlülükleri nasıl düzenleyelim olmalıdır. Diğer bir ifadeyle doğrudan ve dolaylı yükümlülükleri ayrı ayrı ele almak lâzım. Özellikle doğrudan vergilendirmeye baktığımız zaman çok uzunca bir süredir istisnalara dayalı yöntemleri izlediğimiz de görülüyor. Doğrudur, istisna teşvik yöntemlerinden birisidir. Ama bugüne kadar gelinen noktada istisnanın her şeyi çözmediği de görülmüştür. Bu anlamda vergi tembelliği yaratmayacak mükelleflerde düzenlemeler getirilmesi ve buna bağlı olarak da finansal enstrümanların daha eşitlikçi bir şekilde birbirleri arasında fark yaratmadan vergileme konusu edilmesidir. Hiç şüphesiz basit bir vergilendirme yöntemine kavuşturulmasıdır. Bazı meslek grupları için bu öneri pek çekici gelmeyebilir ama mükelleflerin basit bir şekilde vergilendirilmeleri gereklilik gösteriyor. Herkes tarafından bilindiği gibi bütün ünlülerin vergi ile ilgili sözü vardır. Fakat ben size Einstein'ın bir sözünü söyleyeyim. Amerikan gelir vergisi sistemi ile ilgili olarak Einstein "Dünyanın en zor anlaşılabilir şeyi" cümlesini kullanmıştır. Bunun böyle olmaması lâzım. Daha basite indirgenmesi gerekir.
Diğer taraftan özellikle kurumsal yatırımcıların teşvik edilmesi büyük bir öncelik olmalıdır. Kurumsal yatırımcılar açısından yatırım fonları belli bir noktaya gelmiştir. Ama bunun dışında söylenen sigorta şirketleri tarafından oluşturulan fonlar mevcut sigorta şirketleri tarafından hayata geçirilmemiştir. Bunun dışında birçok kurumsal yatırımcı kimliğine sahip kuruluşların varlıkları sermaye piyasalarına aktarılamamıştır. Teşviklerin kurumsal yatırımcılara yönelik olması benimsenmelidir. En son olarak da özellikle dolaylı vergiler ya da benzer mali yükümlülüklerin azaltılması, oransal olarak düşünülmesi ve basitleştirilmesi suretiyle sermaye piyasası işlemlerine kolaylık getirmesi ana amaçlardan birsi olmalıdır. Mutlaka konuşmacılar bunlara değinecekler. KDV, Banka Sigorta Muameleleri Vergisi, bir takım paylar gibi uygulamaları daha makul bir seviyelerde ve basite indirgeyerek teşvik edici mahiyette hayata geçirmeliyiz.
Prof. Dr. Ahmet KIRMAN İstanbul, 29 Nisan 2002
A.Ü. S.B.F. Maliye Bölümü Başkanı
Bu yazıyı Paylaşın
0 yorum:
Yorum Gönder